Dex (niet zijn echte naam) is een vriendelijke jongen van 17. In zijn vrije tijd speelt hij graag gitaar en ontwerpt hij zelf bordspellen. Die speelt hij vervolgens met zijn vader, om te testen en te verbeteren.

Dex zit momenteel in de vijfde klas van de havo, maar verder wijkt zijn pad af van dat van veel leeftijdsgenoten. Op de basisschool vond hij het vaak al lastig om de aansluiting te vinden, vertelt hij. “Bij het spelen en tijdens de gymles vond ik het lastig als de regels niet duidelijk waren en er van werd afgeweken. Dan kwam ik vaak boos en overstuur thuis. Carnaval vond ik ook heel lastig. Al die verklede mensen die gek deden... Ik raakte helemaal overprikkeld.”

Ronald: “Brain Blocks is voor ons een goede manier om het gesprek over Dex’ emoties te stroomlijnen.”

Te veel prikkels

Thuis en op de basisschool merkten ze dat Dex soms moeite had om zich staande te houden. Na onderzoek luidde de diagnose autisme en volgde Dex bij meerdere instanties behandeling en begeleiding. Zijn klachten hielden echter aan, vertelt hij. “Ook op de middelbare school kwam ik vaak boos en verdrietig thuis. Een voorbeeld: één keer moest iedereen tien minuten nablijven omdat een paar leerlingen kabaal maakten. Dat vond ik erg oneerlijk. Ik was toch stil? Dan kon ik echt een week van de kook zijn. Verder kwam ik sowieso vaak heel erg vermoeid thuis. Ik kreeg op school te veel prikkels binnen.”

Via de huisarts kwam Dex een jaar of vier geleden uiteindelijk terecht bij Amarant. Sindsdien krijgt hij wekelijks begeleiding aan huis van ambulant begeleiders Danique en Ronald. Volgens Ronald heeft Dex inmiddels flinke stappen gezet. “We praten samen elke week over hoe Dex zich voelt en tegen welke problemen hij aanloopt. Samen denken we dan na over een oplossing.”

Brain Blocks

Om dat gesprek op gang te brengen, introduceerde Ronald de Brain Blocks methode. Brain Blocks bestaat uit verschillende materialen zoals een afbeelding van een hoofd en lijf en verschillende gekleurde blokken. Deze blokken gebruikt Dex om zijn ervaringen en belevingen vorm te geven.

Op een kartonnen bord met daarop een afbeelding van een hoofd, legt Dex gekleurde blokjes neer. Liggen de blokjes recht naast elkaar? Dan gaat op dat moment alles goed. Legt Dex de blokjes door elkaar, dan geeft hij daarmee aan dat er iets speelt. Ronald: “Voor ons is dit een hele goede manier gebleken om het gesprek over Dex’ emoties te stroomlijnen. We hebben het bord ook steeds minder nodig om tot een goed gesprek te komen.”

Twee dagen dagbesteding

De vermoeidheid is wel nog een probleem. Daarom is vorig jaar in overleg besloten om Dex’ uren op school (in het voortgezet speciaal onderwijs) terug te schroeven. Dex: “Op dit moment ga ik drie halve dagen naar school en volg ik nog vier examen vakken. De andere twee dagen ga ik naar de dagbesteding van Podaa in Breda. Daar heb ik het erg naar mijn zin. Ik kan daar muziek maken, tafeltennissen, huiswerk maken en werken aan mijn sociale en arbeidsvaardigheden. Ik merk dat de balans een stuk beter is nu.

Dex: “Ronald en Danique helpen me met het inplannen van mijn huiswerk, dat blijf ik moeilijk vinden.”

Plannen en organiseren

Inmiddels heeft Dex ook stappen gezet op het gebied van plannen en organiseren. “Ronald en Danique helpen me met het inplannen van mijn huiswerk, dat blijf ik moeilijk vinden. Verder lukt het me steeds beter om samen met de begeleiders en mijn ouders een oplossing te vinden als ik ergens tegenaan loop. Een voorbeeld: door de combinatie met dagbesteding zou ik op school vrij veel scheikundelessen moeten missen. Toen ben ik zelf op de docent afgestapt voor extra uitleg. Door zelf actie te ondernemen, kon ik voorkomen dat ik weer gefrustreerd raakte.”

Sociale contacten

Volgens Ronald is Dex een stuk zelfstandiger en verantwoordelijker geworden. Hij en Danique helpen Dex ook met sociale contacten. “We denken mee over hoe hij het gesprek kan aangaan met leeftijdsgenoten. Wat zijn goede gespreksonderwerpen? Het is het fijn als je van tevoren al hebt nagedacht over hoe je in zo’n situatie kunt reageren, omdat sociale interactie vaak lastiger is voor mensen met autisme.”

De begeleiding vanuit Amarant is al met al erg waardevol gebleken, benadrukt Dex. “Het is fijn dat ik zo goed kan praten met Ronald en Danique. Het helpt me écht vooruit.”