We hopen met dit instrument bij te dragen aan zorgvuldige besluitvorming rondom verwijzing van deze specifieke groep om onderbehandeling te voorkomen.

CFS niet geschikt voor mensen met een verstandelijke beperking

In de gezondheidszorg zijn leidraden ontwikkeld die helpen bij zorgbeslissingen over opname- en behandelkeuzes van COVID-19 patiënten. Een belangrijk onderdeel hiervan is de Clinical Frailty Scale (CFS). De CFS is een instrument dat aan de hand van vragen de kwetsbaarheid meet van een patiënt. De mate van kwetsbaarheid speelt mee in de afweging of een ziekenhuisopname en/of eventuele IC-opname wenselijk is bij een COVID-19 patiënt. De CFS is in grote mate gebaseerd op het vermogen om zelfstandig activiteiten in het dagelijkse leven uit te voeren. Hoofdonderzoeker Dederieke Festen van GOUD: “Juist bij mensen met een verstandelijke beperking is er vaak sprake van een levenslange beperking op dit gebied. Deze beperkingen hangen dus niet noodzakelijk samen met de werkelijke kwetsbaarheid van een cliënt. Zij zijn veelal minder (zelf)redzaam en kunnen bijvoorbeeld niet allemaal zelfstandig traplopen of aankleden.”
 

Onderzoek

Om de kwetsbaarheid van deze doelgroep wel nauwkeurig in kaart te brengen, is de bestaande VB-Kwetsbaarheidsindex van GOUD een beter alternatief. Dit blijkt ook uit het onderzoek dat GOUD deed naar de beide instrumenten. Festen: “We hebben op basis van data van bijna 1000 50-plussers met een verstandelijke beperking de CFS vergeleken met de VB-Kwetsbaarheidsindex. Hieruit blijkt dat maar liefst 92% op basis van de CFS ten onrechte ingedeeld werd als matig kwetsbaar en bijna 75% als ernstig kwetsbaar. Met de VB-Kwetsbaarheidsindex zouden deze mensen juist als minder kwetsbaar ingeschaald worden. Als je met de CFS te werk zou gaan, zou dit in praktijk een situatie kunnen opleveren waarin een COVID-19 patiënt met een verstandelijke beperking ten onrechte niet in aanmerking zou komen voor een ziekenhuisopname omdat hij of zij te kwetsbaar zou zijn. Het is te begrijpen dat dit ernstige gevolgen kan hebben.”

Dederieke Festen, hoofdonderzoeker GOUD
Dederieke Festen, hoofdonderzoeker GOUD

Verkorte versie beschikbaar

Omdat de oorspronkelijke lijst van de VB-Kwetsbaarheidsindex uit 51 vragen bestaat, is er binnen GOUD een verkorte versie ontwikkeld met 17 vragen. Festen: “Deze verkorte index geeft een betrouwbaar en genuanceerd beeld. Zo kijken we naar de lichamelijke en mentale gezondheid en sociale aspecten. Een verwijzer (arts VG of huisarts) kan op deze manier een snelle en juiste inschatting maken. De verkorte VB-Kwetsbaarheidsindex is inmiddels opgenomen in ‘de Leidraad verwijzing van de volwassen patiënt met VB en (verdenking op) COVID-19’ van de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Verstandelijk Gehandicapten (NVAVG). We hopen met dit instrument bij te dragen aan zorgvuldige besluitvorming rondom de verwijzing van deze specifieke groep om zo onderbehandeling te kunnen voorkomen.